Shift: Hoe zagen de begindagen van Hack-Tic eruit?
Rop Gonggrijp: "We stonden vaker in de krant dan dat we zelf uit kwamen. Er waren continu nieuwe trucjes om gratis te bellen. Dat was begin jaren negentig. Het was ook de tijd van de eerste pershypes met inbraken in het Pentagon. Hackers waren de mensen die accounts hackten en gratis uitdeelden. Er waren duizenden mensen in Nederland die zich internet bewoner voelden, maar als je van de univeristeit af ging had je geen mogelijkheid meer om op het net te komen. Het circuit van gehackte accounts was in die tijd enorm. Er werd een machine gehackt op de universiteit met 500 accounts waarvan er vijftig een makkelijk password hadden en er dertig niet werden gebruikt. Nou, deel maar uit. Op die manier was er een circuit van internet providing via een clubje van misschien maar vijftien, twintig hackers."

Ging men ook verder dan het bemachtigen van een account?
"Nee, niet echt. De sport was inbreken bij SURFnet. SURFnet was de universitaire provider, eigenlijk de enige provider, en in die tijd een beetje een foute club, dat mag je rustig zeggen. Ze hebben jarenlang geprobeerd de universiteiten X.25 op te dringen, want internet zou het toch niet worden. Ze hadden een hele foute, gecentraliseerde visie op hoe een universitair netwerk eruit moest zien. Wij hebben wel eens post gepubliceerd van SURFnet systeembeheerders die op mailinglijsten schreven: 'Wanneer gaan we met een knokploeg eens langs dat Hack-Tic.' Als een hacker zulke post tegenkomt, stuurde hij dat natuurlijk naar ons. En wij drukten dat wel af. Geen punt."

Wat betekende de Wet Computercriminaliteit toen die in 1993 in werking trad?
"Het hele circuit van mensen dat weliswaar gebruik maakte van gehackte accounts maar in de verste verten geen criminelen waren, hield er mee op. Men had geen zin om iets strafbaars te doen. De Wet Computercriminaliteit is een soort motivatie geweest waardoor een aantal mensen hebben gezegd: 'We moeten internet access creëren.' Die wet is een van de redenen geweest voor de oprichting van Xs4all. Een aantal mensen hadden het gevoel: 'Wij wonen op internet. Wij hebben recht om daar te zijn. Het is onzin dat dit land geen provider heeft. Internet is net zo goed van ons als van de universiteiten.'"

Kort na de oprichting van Xs4all organiseerde je samen met mensen van Hack-Tic de inmiddels legendarische conventie Hacking at the End of the Universe (HEU). Wat speelde daar allemaal?
"HEU ging over het verkrijgen van access, over hacken, trucjes om te hacken, trucjes om te phreaken, en vooral over internet in het algemeen. Want de helft van de mensen op de HEU had internet nog nooit van dichtbij gezien."

Wat was het hoogtepunt op de HEU?
"Het bouwen van het netwerk. Het was de eerste keer dat pc netwerken het kantoor verlieten. Het pioniersgevoel hing er in de lucht. Er liepen mannen in pak verdwaasd over het terrein rond: 'Deze mensen hebben hier in drie dagen 300 computers aan elkaar geschakeld, daar zijn we op kantoor al twee jaar mee bezig!' Een nieuwe generatie die liet zien dat wat er was gewoon suckte. Internet was toen nog geen economie. HEU ging over het net en wat de consequenties konden zijn. Op de HEU kwam Marleen Stikker met het idee voor De Digitale Stad, die liep daar rond met Marianne van den Boomen. Ze verzonnen een metafoor om het ook vooral voor zichzelf duidelijk te maken. HEU ging heel erg over metaforen. In die zin is het niet toevallig dat DDS op de HEU is verzonnen. De mensen van VPRO Digitaal liepen daar als gekken kabels over het terrein te trekken en ontmoette elkaar. De kracht van HEU zat 'm niet in het programma, maar in de mensen die daar elkaar ontmoetten. Het was duidelijk dat er iets ging gebeuren. HEU – en dit is het significante - was de plek waar een club culturelen zich eens heel goed konden laten uitleggen door een club techneuten wat internet is."

Xs4all, HEU, 1993 lijkt echt een keerpunt te zijn geweest.
"Ja, toen is het allemaal begonnen. In '93-'94 hebben er aantal dingen gespeeld die samen de opmars van internet in Nederland betekenden. De media leerde het woord internet kennen. De oprichting van Xs4all stond paginagroot in de kranten. Toen kwam de HEU. En in december/januari opende De Digitale Stad zijn poorten. En daarna kwam nog VPRO Digitaal. Die dingen bij elkaar opgeteld, betekende dat Nederland massaal de knop omzette. In andere landen heeft dat veel langer geduurd. In België en ook in Duitsland is het net veel eerder een economische kracht. Die landen kennen ook geen internet pioniers. Nederland heeft een hele cultuur van mensen die internet groot hebben gemaakt. Van het allereerste begin is men er dus ook cultureel ingestapt, niet alleen maar commercieel. Andere landen hebben alleen maar mensen die webbrowsen. Nederland kent echt een netcultuur."

klik hier voor vervolg (pagina 2 uit 2)