Uitvinder Martin Cooper, werkzaam bij Motorola, voerde op 3 april 1973 het eerste gesprek met een mobiele telefoon. Het toestel woog bijna een kilo en had als je antenne meetelt de afmetingen van een pak melk, maar was een hele stap vooruit vergeleken met de autotelefoons uit die tijd. We zijn dertig jaar verder en de mobiele telefoon is alomtegenwoordig. De GSM Associatie liet eind februari weten dat de grens van een miljard gebruikers is gepasseerd. (Zelfs in de VS stappen telecombedrijven over van de CDMA standaard op GSM.) Je kunt mobiele telefoons bovendien zo klein en licht krijgen als je wilt, zelfs verstopt in een horloge. Je kunt er mee bellen, berichten versturen, radio of mp3-muziek luisteren en foto's en videofilmpjes mee maken. De moderne mobiele telefoon is ook een zakcalculator, zakagenda, adressenboekje, kladblokje, wekker, spelcomputertje, ja zelfs een statussymbool en mode-accessoire. Wat wil je nog meer?

Goede vraag. Een belangrijke vraag ook, althans voor de fabrikanten van mobiele telefoons en de uitbaters van de netwerken. Omdat ze zich diep in de schulden hebben gestoken om UMTS-licenties aan te schaffen, de derde generatie (3G) mobiele communicatie. De eerste was analoog, de tweede werd digitaal en de derde gaat breedband. De huidige stand der mobiele communicatie, multimediaberichten kunnen versturen via GPRS, wordt trouwens beschouwd als een tussenstation (2,5G).

Technisch gezien zijn de mogelijkheden van UMTS spectaculair. Zo zul je een telefonisch interview ook met beeld erbij kunnen afnemen. Kun je de hi-res foto die je met je telefoon hebt gemaakt met dezelfde telefoon mailen, terwijl je met je redactie telefonisch overlegt over het aantal regels van je artikel. Inhoudelijk echter lopen de Vodafones en Nokia's van deze wereld te stoeien met de vraag welke dienst het grote publiek over de streep zal trekken. Een veelvuldig gebruikt voorbeeld in 3G-presentaties is het downloaden en bekijken van films. Een nogal slecht voorbeeld als je het mij vraagt. Uitgerekend een speelfilm wil men volgens mij op een zo groot mogelijke FlatTV zien, niet op een lullig LCD-schermpje.

De grote spelers waren eind februari bij elkaar in Cannes op het 3GSM World Congress. Na het verloren jaar 2003 waren ze weer voorzichtig optimistisch over de toekomst van 3G. Zo liet Nokia zijn modieuze UMTS-telefoon, de 7600, op een catwalk rondjes draaien, liet SonyEricsson weten dat zijn mobiele videotelefoon Z1010 in het vierde kwartaal eindelijk op de markt komt, en kon Vodafone pronken met de primeur het eerste telecombedrijf in Nederland te zijn dat een UMTS-dienst heeft geintroduceerd, de Data Connect Card. Ik ben eerlijk gezegd nog wat skeptisch. Zo heeft MMS het succes van SMS vooralsnog niet geevenaard en klinkt internettelefonie (ook wel 'Voice over IP' of kortweg VoIP genoemd) mij een stuk goedkoper in de oren dan UMTS. Nee, voorlopig is 3G een oplossing op zoek naar een probleem.

Erwin van der Zande

[gepubliceerd in De Journalist nr. 5, 12 maart 04]