Ruim een jaar geleden verzamelden wat vrienden en enkele collega's zich bij mij thuis. We zaten gespannen om mijn computer heen gekluisterd die ik voor de gelegenheid op de salontafel bij de zitbanken had geplaatst. Ik had een digitale kopie bemachtigd van The Phantom Menace. Hartstikke illegaal maar voor de nieuwste Star Wars film moesten de principes even wijken. We keken naar een schermpje van circa tien bij tien centimeter. De film was overduidelijk met een camcorder in een Amerikaanse bioscoop opgenomen. Af en toe schudde het beeld wat, halverwege werd de batterij van de camcorder gewisseld, en bij de openingsscène met de bekende Star Wars tune vermengde ons gejoel zich met het gejuich in de zaal. Wat een kick! We waren een van de eersten in Nederland die The Phantom Menace hadden gezien.
De vertoning was een behoorlijke exercitie. Na vele zoektochten eindelijk een plek op het Net gevonden waar de film in twee delen te downloaden viel. Vervolgens moest de computer opgeschoond worden om plaats te maken voor de enorme bestanden van de kopie. En dan nog een dag lang downloaden om bij thuiskomst te ontdekken dat de verbinding was verbroken. Al met al was ik een week bezig. Maar dat was april 1999.
Now showing
Ruim een jaar later ben je in een middag klaar en kijk je naar fullscreen video van hoge kwaliteit voorzien van stereo geluid. Hoofdverantwoordelijk voor deze ontwikkeling is een videocompressietechniek genaamd DivX. Een film die normaliter in digitale vorm gemiddeld vijf gigabyte groot is, is plots terug gebracht tot 500 megabyte. Een factor 10 kleiner waardoor een film op een doodgewone cd-rom gebrand kan worden. Internetpiraten kunnen hun geluk niet op, voor Hollywood een regelrechte nachtmerrie.
Jerome Rota, een 27-jarige Franse filmfanaat en videoprogrammeur, schreef samen met een Duitse hacker genaamd Max Morice DivX zo opdat iedereen zelf films kon samenpersen. Hij doopte het programma DivX ;) wat een hak was naar het originele DivX, een technische formaat voor digitale video voorzien van zware anti-piraterij beveiliging. Het formaat verloor overigens van DVD in de strijd de standaard te worden. Zeg maar de Betamax van digitale video.
Het balletje is gaan rollen met een ander stuk software: DECSS. Dit programma kraakt de encryptiecode CSS waarmee DVDs zijn beveiligd. Het hackersmagazine 2600 plaatste de broncode van het programma op zijn site voor iedereen om te downloaden. Dat ging Hollywood te ver en de Motion Picture Association of America sleepte het magazine voor de rechter. De MPAA won. Het programma zou aanzetten tot piraterij en 2600 moest het verwijderen. De geest was echter uit de fles. Het programma is inmiddels her en der op internet te downloaden. De broncode werd zelfs gedrukt op t-shirts verspreid.
Films in DivX zijn eveneens her en der op internet te vinden. Gratis en voor niks. Op IRC, de onderbuik van internet, vindt een welige ruilhandel plaats. De gekraakte films duiken op in nieuwsgroepen en zelfs op het web. Het programma Scour Exchange, waarvan de makers ook in een rechtzaak met de filmindustrie zijn verwikkeld, maakt het voor de leek nog een stuk makkelijker. Zoek bijvoorbeeld op "The Matrix", erg populair in het illegale circuit, en de illegale kopies liggen voor het oprapen. Er is duidelijk sprake van een sneeuwbaleffect en de bal begint recentelijk steeds harder te rollen.
That's a wrap
DivX doet met films in feite wat MP3 heeft gedaan met muziek op internet. En Scour Exchange is identiek aan Napster maar dan uitgebreid met de mogelijkheid te zoeken op allerhande videoformaten. MP3 en Napster hebben de muziekindustrie op hun kop gezet. Platenmaatschappijen en bands zien hun inkomsten wegvloeien. Geëngageerde piraten, snelle jongens en activisten stellen dat de 'bevrijding' van muziek de industrie indirect alleen maar een dienst bewijst. De Oude versus de Nieuwe Economie. Een patstelling waarbij de uitspraak van de rechtzaak tegen Napster (die bij ter perse gaan van dit nummer nog niet bekend was) eerdaags uitsluitsel zal geven. Hollywood dacht gevrijwaard te blijven van zulke massale piraterij omdat DVD films te groot zijn om eens lekker op je gemak te downloaden. DivX heeft dit in een klap veranderd.
Erwin van der Zande
[gepubliceerd in Torch 35, november 00]