Eind 2002 gaf WebWereld een papieren tijdschrift uit. Ik schreef er een column voor waarin ik op het internetjaar terugblikte. Op negen internetjaren zelfs. De Nederlandse internetgeschiedenis sinds 1994 telt volgens mij namelijk drie tijdperken van telkens drie jaar. En nu zijn er weer drie voorbij.

Eerst een terugblik op de terugblik. Het eerste tijdperk noem ik de Verlichting en loopt tot en met 1996. In deze periode stonden de idealen voorop. Het was de tijd van de Digitale Stad, Xs4all en de Digitale Burgerbeweging Nederland. Internet was braakliggend terrein dat met een politieke agenda werd gecultiveerd. Internet zou de wereld gaan verbeteren. Het modem was een toegangspoort naar vooruitgang, op weg naar de nieuwe eeuw. Dit trok veel mensen aan en het gebruik van het medium groeide.

Het tweede tijdperk heet de Verzakelijking (1997-1999). Want waar een publiek is, valt immers geld te verdienen. De boodschap veranderde van een nieuwe maatschappij in die van een nieuwe economie. Alles zou anders worden, zelfs de manier waarop geld verdiend zou worden. Er werd volop geinvesteerd in internetbedrijven zonder realistisch winstperspectief. De koersen op de technologiebeurzen boekten record na record. En toen barstte de bel.

Daarmee brak de periode van het Volksvermaak aan (2000-2002). Het medium werd zakelijk gezien afgeschreven, maar het publiek bleef. Dat zich vervolgens genoodzaakt zag zichzelf maar te vermaken. De weblog deed zijn intrede. Er werd lustig op los gehackt, gefotofuckt, gehandeld en illegaal gedownload.

Nu is het eind 2005. Weer drie jaar verder. Als ik er een woord voor moet verzinnen dat ook met een v begint dan is dat Versmelting.

Het idealisme speelt weer een rol, al is het een technische in plaats van een politieke. Je proeft het bij de talloze gratis wifi-netwerken die door particulieren worden opgezet en onderhouden. Je proeft het nog sterker in de open source beweging. Deze ligt ten grondslag aan de hype rond Web 2.0. Dit fenomeen omvat vele ontwikkelingen maar de belangrijkste in mijn ogen zijn dat software zich van de desktop naar het web verplaatst en dat aaplicaties daarmee socialer worden in gebruik. Web 2.0 slingert ook een nieuwe economische hausse aan. Internetbedrijfjes met populaire en veelbelovende diensten worden aan de lopende band overgenomen. Zelfs Microsoft erkent de wenteling en gaat het roer weer omgooien om in de pas te komen van Google.

De Versmelting brengt iedereen weer samen. Want Google, Web 2.0 en open source draaien om mensen, om de internetgebruikers. Wij zijn de killer app. Wij zijn het netwerk. We communiceerden al via mail, chat, im, fora en weblogs. En delen inmiddels onze muziek, films, foto's, bookmarks, agenda's, documenten, smaken en voorkeuren. Met elkaar. We zijn wel degelijk uitgevers geworden. Van ons eigen leven.

Internet begint volwassen te worden. Mooi man.

Erwin van der Zande

[Na vijf jaar mijn laatste column voor WebWereld, 6 dec 05]