'Hier is hoe ik er over nadenk: Browsen was de eerste stap - point-and-click toegang tot informatie. Zoeken was de tweede stap - met de opkomst van Yahoo. Gelimiteerde personalisering van informatie was de derde stap - met diensten als NewsPage. Op het Web gebaseerde e-mail is de vierde stap, waarbij complete HTML-pagina's per e-mail aan mensen worden opgestuurd. Netcasting is de vijfde stap, met dynamische multimedia inhoud zo op ieders desktop.' Aldus Netscape's wonderkind Marc Andreesen onlangs in een driehoeksinterview samen met Steve Case van America Online en Brad Silverberg van Microsoft. Met 'Netcasting' doelde Andreesen enerzijds op het succes van PointCast, een als screensaver vermomde bezorgdienst van nieuwsberichten, aandelenkoersen en weersvoorspellingen. Anderzijds wilde Andreesen het publiek klaarstomen voor Netscape's Communicator, het programma dat het einde van de 'gewone' browser moet inluiden. Want je hoeft niet langer naar het Web, het Web komt naar je toe volgend jaar.

De koorts is weer aan het stijgen, partnerships worden haastig gesloten, want er is weer een nieuw hoopvol 'model' ontdekt voor het aanbieden van inhoud op het Net: desktop delivery. Men moet niet hoeven zoeken naar nieuws, men moet niet eens actie te hoeven ondernemen, daar is televisie immers ook niet groot van geworden. De inhoud moet worden bezorgd, net als pizza's. Het was Pointcast die als eerste met dat idee aan de slag ging. Nu, een jaar later, hebben 1,7 miljoen mensen een versie van deze zogeheten 'push publishing technology' op hun computer staan. De formule is vrij eenvoudig. Het programma Pointcast fungeert als een televisietoestel waar je een aantal 'kanalen' op kunt ontvangen. Diverse persbureau's en uitgeverijen vullen deze kanalen. Via je internetverbinding haal je op elk gewenst moment het nieuws binnen. De enige denkfout van Pointcast is de manier van presenteren: de screensaver. Een screensaver treedt in werking wanneer je computer niet actief is, wat meestal betekent dat je of koffie bent halen, of op de WC zit. In beide gevallen gaat het nieuws dat op je monitor verschijnt aan je voorbij.

Dat weerhield Berkeley Systems, maker van de After Dark screensavers, er niet van om halsoverkop een Pointcast kopie te maken: After Dark Online. Inmiddels is er minstens een dozijn programma's die in grote lijnen precies hetzelfde doen als wat Pointcast doet: gratis nieuws bezorgen op je desktop voorzien van geanimeerde advertenties. De een als screensaver, de ander als scrollende nieuws-ticker boven- of onderaan je scherm. CNN maakt om zijn PageNet-service aan te prijzen zelfs gebruik van een experimentele Shockwave buzzer. De WorldFlash News Ticker valt op met Nederlandse content: nieuws afkomstig van NRC Handelsblad en de weersvoorspelling voor zeven steden, waaronder Amsterdam, Rotterdam en Groningen. Jammer dat de nieuwsbezorger er verder wat belabberd uitziet.

Volgens een onderzoeksrapport van The Yankee Group dat vorige week tijdens de Internet World beurs in New York werd gepresenteerd, komt tegen het jaar 2000 dertig procent van de omzet op internet (oftewel 5,7 miljard dollar) voort uit 'push' technologieën. Pointcast zal daar mogelijkerwijs een deel van kunnen opeisen, maar alle ogen zijn gericht op Netscape, Microsoft en nieuwkomer Marimba (die met zijn op Java gebaseerde push server Castanet platformonafhankelijk is). Zo stapte Pointcast onlangs over van Netscape naar Microsoft om geintegreerd te worden in Internet Explorer 4.0, met als belangrijkste kanaal de nieuwsdienst van MSNBC. Voor de gewone gebruiker zal het niet zozeer de vraag zijn welk bezorgprogramma hij kiest (of moet kiezen), maar over welke kanalen hij of zij kan beschikken. 'Ik zie zeker heil in het model van Pointcast,' zegt Theo Stielstra. Stielstra is projectleider van de Volkskrant op internet. 'Ik bedoel, we waren heel blij met het Web en dat we overal naar toe konden. Maar nu blijkt toch een hoop tijd verloren te gaan. Als het nieuws naar ons toe komt, dan zie ik daar toekomst in. Er dreigt echter een gevaar wanneer je te zeer afhankelijk bent van de bezorger. Die bepaalt immers welke kanalen jij ontvangt. Daar zit de Volkskrant en ikzelf als nieuwsconsument niet op te wachten. De consument moet een vrije keuze hebben om zijn kanalen zelf samen te stellen. Om redacties te kiezen die je vertrouwt.'

Er doemt een scenario op dat vergelijkbaar is met dat van de kabelexploitanten waar (commerciële) televisiezenders moeten betalen om te worden uitgezonden. Microsoft zou zo'n exploitant kunnen worden. Windows 97, voorzien van Active Desktop met daarin Internet Explorer 4.0 en Pointcast verwerkt, zal naar alle waarschijnlijkheid MSNBC als voornaamste nieuwsbron hebben. Microsoft zal geld kunnen vragen wanneer de Volkskrant onze desktops wil bereiken. Maar waarom zou de Volkskrant, of beter nog, de Perscombinatie (met vijf grote dagbladen) niet zelf een bezorgingsdienst opzetten? Stielstra: 'Daar bestaan bij mijn weten nog geen concrete plannen voor. De Volkskrant heeft onlangs wel een voorstel bij het bestuur ingediend om een e-mail krant op te zetten.' De Telegraaf heeft soortgelijke plannen en kocht in oktober Netscape's Inbox Direct software om online artikelen in web-formaat per e-mail te versturen. Bovendien is De Telegraaf en ook de TROS met Netscape in zee gegaan om voor de Nederlandse Netscape Communicator nieuws-op-maat aan te bieden. Volgens Andreesens evolutietrap bevindt de Volkskrant zich pas in de derde fase. Stielstra heeft echter geen haast: 'We doen stap voor stap.'