Shift: In 1994 verscheen de laatste Hack-Tic. Waarom ben je er mee gestopt?
Rop Gonggrijp: "De twintigste truc om gratis te bellen vanuit een telefooncel is gewoon minder interessant dan de eerste, de tweede, de derde en de vierde. Op een gegeven moment hadden we het wel een beetje gehad. Er was inhoudelijk echt een dood punt. Been there, hacked that. We waren immers al vijf jaar bezig. Er begonnen ook politieke dingen te spelen rondom Xs4all. Ik had het gevoel dat Xs4all politiek van meer belang was dan Hack-Tic op dat moment. Met Xs4all hebben we pionierswerk verricht. We lieten aan de pers zien wat internet is, aan politici. Dat heeft echt voor ons een groot deel van '94 en '95 opgeslokt. We waren niet bezig met Xs4all maar met internet in Nederland. Mensen bewust maken.
Wat ik nog steeds als een kleine overwinning beschouw, is dat we met internet de IT branche 20 jaar hebben verjongd. We lieten op een gemeentehuis bijvoorbeeld internet zien waar dan zo'n tien mensen bij stonden. Acht van die tien riepen 'Wow, te gek' en twee hoorde je denken: 'Oooooh, kut.'"

Over anderhalve week vindt Hacking in Progress (HIP) plaatst. Wat zal daar anders aan zijn?
"HIP is meer dan de HEU een open vraag: En nu? Access for all? Ja, gefixt. Iedereen heeft toegang. En nu? Op HIP is veel minder een allesoverheersend verhaal. Bij HEU was er een doel. Nu spelen er andere dingen. HIP is mensen weer bij elkaar brengen en kijken: waar staan we nu? Wat gaan we de komende vier jaar doen? Wat zijn de nieuwe doelen om ons op te richten? Zijn er nog politieke doelen te definiëren waar je als techneut iets mee kan? Spam bijvoorbeeld is een hoofdthema."

Want spam is een groot probleem...
"Spam is een consequentie van access for all. Wij hebben altijd geroepen dat internet toekomst heeft en beter is dan tv. Het is een wereld die door techneuten is geschapen. Daarom hebben wij nu als techneuten ook een verantwoordelijkheid om de problemen te fixen. Hackers moeten ervoor zorgen dat de sociale structuur van internet blijft bestaan."

Denk je dat techneuten zich daartoe geroepen voelen?
"Ik weet het niet. Dat gaan we uitvinden. Dat is een van de open vragen. Er is best wel animo voor, denk ik, maar er is te weinig het gevoel dat 'we' met z'n allen een verantwoordelijkheid hebben voor die wereld. Het punt is aangebroken dat mensen zich dat gaan realiseren en ik hoop dat HIP daarin een rol kan spelen."

Hoe moet ik in dat opzicht bijvoorbeeld het World Wide Conferencing Network (WWCN) zien?
"WWCN is een vervanging van IRC. IRC flikkert namelijk uit elkaar. Het IRC protocol is niet gemaakt voor de huidige omvang: 20.000 mensen die tegelijkertijd chatten. IRC is daarom nu opgesplitst in verscheidene netten, terwijl het gebouwd is om één ding te zijn. IRC is ervoor dat iedereen met elkaar kan communiceren en als het dan opeens uitmaakt in welk werelddeel je zit, dan is het broken. Dan kun je zeggen: 'Too bad voor IRC.' Je kunt ook zeggen: 'Ja luister eens, IRC heeft een sociale functie en die kun je niet zomaar laten verkankeren omdat je te lui bent om het te updaten.' Bij WWCN zit iedereen weer in één wereld."

Niet alleen IRC heeft problemen...
"Ook Usenet begint tekenen van erosie te vertonen. Je kunt dan zeggen: 'Ga maar over op mailinglijsten.' Maar dat is niet hetzelfde. Het heeft niet dezelfde openheid. Je kunt ook zeggen: 'Usenet is een stuk van onze openbare ruimte op internet.' Als een stuk stad achteruit gaat, dan stel je met z'n allen de vraag wat moeten we daar aan doen. Ik vind het niet meer dan vanzelfsprekend dat voor internet dezelfde logica geldt. Stukken internet zijn openbare ruimte net zoals een plein of een park. Daar vindt de samenleving plaats. En dat dien je te onderhouden. Ik pretendeer niet de oplossing te hebben. Ik wil alleen dat mensen beseffen dat het een publieke ruimte is. En zich bewust zijn van de structuren van hun communicatie. Mensen moeten zelf hun communicatie definiëren. Als je dat niet doet, krijgt iedereen een kastje op zijn tv, waarmee je alles kunt kopen wat op tv is. Daar is namelijk het meeste aan te verdienen. Daarom is het belangrijk dat een heleboel mensen internet hebben gezien zoals het nu (nog) is."

Cryptografie is ook een belangrijk thema op HIP. Waarom?
"Regeringen willen toegang tot e-mail en communicatie. Regeringen wereldwijd hebben het gevoel dat ze enorme bergen informatie gaan missen door cryptografie. Ik kan die angst wel begrijpen. Opsporingsdiensten leunen zwaar op het afluisteren van de telefoon. Als de tegenpartij – de criminelen – gebruik gaat maken van cryptografie, dan kun je niet meer meeluisteren. Dus gaat dat verboden worden. De minister van justitie van dit land heeft laten weten dat in haar visie het briefgeheim niet geldt voor e-mail. Als je dan bedenkt dat e-mail de post van de toekomst is, dan zegt de minister van justitie: 'In de toekomst is geen plek voor het briefgeheim.' Ik schrik daarvan. De wereld is in rap tempo bezig belangrijke persoonlijke vrijheden weg te doen om de strijd tegen de georganiseerde criminaliteit makkelijker te maken."

Hoe ver gaat dat volgens jou?
"De wet zit zo elkaar dat als er ergens gegevens zijn die tot waarheidsvinding zouden kunnen leiden, dan mogen ze gebruikt worden. Als iemand ze niet geeft, dan mag je hem opsluiten tot ie ze wel geeft. Het gaat heel ver. Maar hoe ver mag je gaan om de bad guys te pakken? Bad guys hebben immers ook burgerrechten. Ik denk dat als wij niets doen de overheid over tien jaar het als haar recht ziet om te weten waar haar burgers uithangen. Dat vind ik reële gevaren voor de democratie."

Tot slot: Hack je nog wel eens?
"Als ik voor een gare creditcard telefoon sta en er staat op Dial *15 for Help, dan bel ik en kijk wat er gebeurt. Als ik dan een drie seconden een kiestoon hoor, ik blaas in de hoorn en hoor mijzelf terug, dan denk ik, hé, als ik nou een touchtone dialertje had, dan had ik gratis kunnen bellen voordat het apparaat naar de helpdienst belt. Want *15 is natuurlijk gratis. Ik doe daar dan verder niets mee, maar ik kan het toch niet laten om te checken of de telefoon tijdens die drie seconden de microfoon in de hoorn niet heeft afgesloten. Dat blijft."  

alt.hacking.in.progress