door Erwin van der Zande
14:10:97
Op 30 september is Het Net van PTT Telecom van start gegaan. Het besloten netwerk dat in maart werd aangekondigd en veel ophef veroorzaakte onder 'gewone' providers, kampt met aanloopproblemen maar heeft op de valreep zijn deadline gehaald. Na twee weken heeft de PTT ruim 180.000 gratis cd-roms uitgegeven, zijn er 5500 email boxen geactiveerd en verwerkt het netwerk circa 30.000 inbellers per dag. Shift maakt een eerste balans op.
De eerste kennismaking verloopt wat stroef. Het boekje dat bij de cd-rom is gestoken, belooft dat de software van Het Net de instellingen van bestaande internet software en inbelscripts niet verstoort. Wat de PTT vergeet erbij te vermelden is dat men zelf wel even de DNS instellingen moet aanpassen, een klusje dat ik mijn tante Miep nog niet zie klaren zonder hulp. Een tweede poging bij de helpdesk - volgens de eerste medewerker is het netwerk overbelast en moet ik het op een ander tijdstip proberen - legt uit hoe de instellingen moeten worden veranderd.
Eenmaal op de site van het PTT Net - www.hetnet.nl - browse ik wat door de rubrieken. Het aanbod is gering, de best gevulde rubriek is die van de internet providers. In de rubrieken tezamen zijn momenteel zo'n 90 bedrijven en instellingen opgenomen die vervolgens toegang bieden tot 300 sites. Het netwerk van het PTT Net omvat in totaal een kleine 400 websites, nog minder dan een fractie van het World Wide Web. "Als je Het Net met internet gaat vergelijken, dan stelt het aanbod van Het Net weinig voor", stelt PTT woordvoerder Ernst Moeksis. "Maar je moet ze ook niet met elkaar vergelijken. Het Net is opgezet als kweekvijver voor het echte internet waar mensen kunnen snuffelen aan het web en aan e-mail."
Volgens het NLIP, de branchevereniging van internet providers in Nederland, vertoont het besloten netwerk van het PTT Net gaten. Voorzitter Fred Eisner: "Het Net is tamelijk slordig geconfigureerd. Het is geen gesloten intranet maar opgezet als internet met een access-list die werkt op basis van IP adressen. Uit een onderzoek dat enkele van onze leden hebben uitgevoerd, blijkt dat diverse externe sites gewoon bereikbaar waren." Bij navraag kan Eisner slechts twee sites noemen: de site van Internet Access Eindhoven en die van Ottens & Partners. Beide zijn echter geen 'gaten'. Internet Access Eindhoven (IAE) is een provider die niet wordt vermeld in het overzicht op de site van Het Net maar blijkt toegankelijk omdat IAE is aangesloten op de internet infrastructuur van Unisource. Het Net maakt gebruik van dezelfde infrastructuur en kan om technische redenen geen servers uitsluiten die bij Unisource zijn ondergebracht. Ottens & Partners is een provider die tot morgen bij wijze van introductie zijn proxy-server heeft opengesteld voor Het Net gebruikers.
"Wij zijn niet verantwoordelijk voor wat een partij als Ottens & Partners doet", reageert Moeksis. "NLIP bekritiseert indirect dus zijn eigen leden en collega's." Eisner blijft sceptisch: "Eerst maar eens kijken of die provider morgen inderdaad de boel weer dicht gooit. Maar afgezien daarvan, wie weet komt er dadelijk weer een andere provider die dezelfde truc uithaalt. Kijk, PTT Telecom moet duidelijker zijn. Of ze moeten doen wat ze zeggen, namelijk een gesloten netwerk aanbieden. Of ze moeten zeggen wat ze doen, namelijk internet provider zijn."
Eisner heeft nog een andere pijl op zijn boog. "Wij hebben met de kennis die wij hebben van internet aanbieden diverse berekeningen uitgevoerd en kunnen niet anders dan concluderen dat PTT Telecom Het Net onder de kostprijs aanbiedt. Daar komt bij dat de trend op de markt is dat de prijzen voor toegang omhoog gaan. Ik verwacht daarom dat Het Net dadelijk niet meer gratis zal zijn en ook de prijs voor een e-mail box omhoog gaat." Moeksis ontwijkt de vraag of Het Net inderdaad onder kostprijs wordt aangeboden en noemt de beschuldiging van het NLIP 'speculeren'. "De regelgever zal bepalen of NLIP gelijk heeft."
Met regelgever verwijst Moeksis naar Opta, het overheidsorgaan dat toezicht houdt op telecomzaken waar NLIP zijn klachten heeft ingediend. Opta deed weinig met deze klachten, getuige de kritiek vanuit de Tweede Kamer waarover de Automatisering Gids vorige week berichtte. PvdA-kamerlid Marjet van Zuijlen: "Ik vind het verontrustend dat Opta alleen heeft gebeld met KPN en genoegen nam met het antwoord dat de infrastructuur in principe voor iedereen beschikbaar is." Eisner laat weten dat het NLIP volgende week opnieuw met Opta om de tafel zit.
Een enkele provider heeft zelf maatregelen genomen. World Online bijvoorbeeld die samen met Telfort en de Gouden Gids de dienst Open Net heeft opgezet. Ook Open Net biedt e-mail aan voor vijf gulden per maand (zonder zes maanden gratis). De abonnee kan bovendien voor die vijf gulden twee uur surfen op het World Wide Web. Moeksis: "Het Net biedt een Nederlandstalig web op een nieuwe infrastructuur. Open Net is alleen een marketingactie." Open Net woordvoerder Jacques van der Wilt: "Open Net is, zoals de naam al zegt, open. Het Net is dat niet. En dat blijkt, want er is niet zoveel te doen bij Het Net." Is Open Net slechts een 'marketingactie'? Van der Wilt: "Hij moet nog even geduld hebben, dan staan wij hijgend in zijn nek. Wij wachten eerst op content voordat we lawaai gaan maken."
Ondanks het 'hoge Sport 7 gehalte' van Het Net, de moddergevechten en de deathwishes van de kant van doorgewinterde internet gebruikers, poogt Fred Eisner van het NLIP objectief te blijven. "Het uitgangspunt van Het Net, namelijk een aanslingereffect veroorzaken, is prima en welkom. Het feit dat participerende providers met een enorme kostenverhoging worden opgezadeld omwille van de zichtbaarheid op Het Net, kan echter niet door de beugel. Er moet duidelijkheid komen. Dat is van belang voor de circa 180 providers, die best met PTT Telecom willen samenwerken, maar niet zien hoe dat kan als hen alleen maar verplichtingen worden opgelegd, die hen alleen maar geld kosten." 