door Erwin van der Zande
11:11:97
Internet is een prachtig medium. Het is alleen een beetje saai. Sterker nog, er is nauwelijks amusement op te vinden. Geen nood, daar wordt aan gewerkt. Want naast gamesmakers die ons multiplayer games hebben gebracht, zijn de tekenaars opgestaan. Voorzichtig begonnen met single-panel strips, wagen zij zich nu aan heuse tekenfilms, interactiviteit en 3D-omgevingen. Shift presenteert de meest opvallende online cartoons.
D O C T O R F U N
Volgens de overlevering de eerste online-only strip. Doctor Fun stamt uit 1993, zeg maar de tijd dat men op -tags zat te freaken, en biedt elke dag een full-color strip. De strip is een plaatje van tussen de 80 en 150 K. Niet echt handig - je moet een strip direct kunnen lezen - maar ze zijn de download waard. Maker David Farley verwierf met zijn bizarre humor een cult-status en heeft tot op de dag van vandaag een trouwe schare fans.
D I L B E R T
Dilbert is van oorsprong een krantenstrip, maar verwierf internetionale faam toen maker Scott Adams met zijn e-mail adres de strips signeerde. Dilbert is in korte tijd uitgegroeid tot de populairste strip op internet. Niet in de laatste plaats omdat ingenieur Dilbert en consorten zoals Dogbert de absurditeiten van de hedendaagse kantoorcultuur zo treffend op de hak nemen. Sinds kort verschijnt Dilbert ook in virtual reality.
T A L K I N G F E D S
Hoe goed ze ook moge zijn, Doctor Fun en Dilbert blijven eigenlijk krantenstrips die op internet zijn geplaatst. Er is geen sprake van wisselwerking met de lezer, oftewel interactiviteit. The Talking Feds, een strip van Andrew Watts die bij e-zine Urban Desires online staat, biedt deze wisselwerking wel - zij het in beperkte mate. Talking Feds doet een beetje denken aan de Sin City comics van Frank Miller: zwart-wit met hier en daar een kleur. Bij Talking Feds fungeren de kleuren als narratieve navigatie: "Anywhere you see color, click on it and something will happen."
G E O R G E L I Q U O R
Tekenfilms bleven lang uit op het Net. Totdat de RealVideo aan het front verscheen. Elke dag vind je in de vaste kanalen van de RealPlayer een originele Warner Bros. cartoon: van Bugs Bunny en Daffy Duck tot Roadrunner en Foghorn Leghorn. Het bandbreedte probleem was ten dele opgelost omdat RealVideo gebruik maakt van videostreaming: afspelen terwijl je downloadt. RealVideo is echter niet de enige bandbreedte-vriendelijke technologie. Flash 2 dat is verwerkt in Macromedia's Shockwave plug-in, laat eveneens animatie toe en doet dat nog slimmer dan RealVideo. Real Networks heeft dan ook de Flash technologie opgenomen in zijn meest recente RealPlayer (5.0 beta 1). Het mooiste voorbeeld van een Flash cartoon is toch wel The Goddamn George Liquor Program van Spumco. Spumco's creatieve motor John Kricfalusi is tevens de man die de wereld Ren & Stimpy schonk, het meest gestoorde cartoonduo sinds Tom & Jerry. Opvallend aan de George Liquor webcartoon is de lage framerate. The Goddamn George Liquor Program is dan ook eerder een geanimeerde strip dan een tekenfilm.
T H I N G S
Van een geheel andere orde is Things van Edo Schoonbeek, een politieke cartoon gemaakt in Shockwave. Schoonbeek speelt wekelijks in op gebeurtenissen uit het nieuws bij de Volkskrant op Internet. Zo kon je vorige week in Things genieten van een 'aangepaste' Baby Mercedes (zie afbeelding).
F L O O P S
Naast animated GIF, Shockwave, Flash en RealVideo kan een cartoonist tegenwoordig ook kiezen voor VRML, de opmaaktaal voor online 3D-omgevingen van computerfabrikant Silicon Graphics. Om de mogelijkheden van VRML te tonen, heeft Silicon Graphics Floops laten maken, een 3D-wezentje uit Congo dat allerlei avonturen beleeft. Voor Floops is een VRML 2.0 browser of plug-in vereist.
B O Z L O
De state-of-the-art wat betreft online strips en cartoons is Bozlo the Beaver van togglethis. Bozlo, evenals Floops een showcase figuurtje, is een interactieve desktop cartoon. Een voorbeeld: Bozlo komt je scherm oplopen, maakt een praatje, sloopt vervolgens je cursor en pakt zijn biezen als je hem daarvoor op zijn donder wilt geven. De wijze waarop wordt Bozlo wordt uitgegeven is tamelijk geniaal te noemen. Je downloadt eenmaal de 'speler' (de IC Engine) van togglethis en Bozlo wordt in wekelijkse afleveringen van slechts 10 K via e-mail naar je opgestuurd. Cartoongigant Warner Bros. heeft vorige week een licentie op togglethis genomen.
Op het eerste oog loopt de ontwikkeling van online cartoons synchroon aan de ontwikkeling van de technologie. Edo Schoonbeek, de maker van Things die onlangs cum laude afstudeerde in Computergraphics & Nieuwe Media, bestrijdt dit: "Wat mij heel erg opvalt, is dat veel Shockwave filmpjes niet interactief zijn. Terwijl daar wel de mogelijkheden voor bestaan. Je kunt overigens met gewone HTML nog een heel eind komen. De meeste ontwerpers en cartoonisten denken nog lineair."
Bozlo vind hij schitterend. "Bozlo the Beaver is niet alleen in hoge mate interactief, hij is ook leuk. Bovendien heeft het wel wat dat je hem elke week krijgt opgestuurd." Bestaat er een gevaar dat interactieve en online cartoons net zo verzanden in goede bedoelingen als met interactieve cinema is gebeurd? Schoonbeek: "Ik denk het niet. Interactieve film is een oud medium pakken en daar nieuwe functionaliteit aan geven. Dat blijkt niet te werken. Op internet daarentegen is alles nog nieuw en kan het nog alle kanten op gaan." Wordt vervolgd. 